Các ý chính
Doanh nghiệp vận tải thêm gánh nặng giữa mùa dịch. Hiện nay, chủ yếu các DN vận tải chỉ hoạt động cầm chừng, gần như không có khách để duy trì. Đã vậy, từ đầu tháng 6 tới nay, giá xăng, dầu tăng hai lần liên tiếp, DN vận tải chìm sâu hơn trong khủng hoảng.
Khó chồng khó.Doanh nghiệp vận tải thêm gánh nặng
Chiều 26/6, liên Bộ Công Thương – Tài chính đã quyết định điều chỉnh tăng giá bán lẻ các mặt hàng xăng dầu từ 15 giờ cùng ngày. Như vậy, đây là đợt tăng giá bán lẻ xăng, dầu trong nước thứ hai liên tiếp từ đầu tháng 6 đến nay. Theo liên Bộ Công Thương – Tài chính, tại kỳ điều hành lần này, nếu không chi Quỹ Bình ổn giá (BOG), giá các loại xăng dầu sẽ tăng so với giá hiện hành khoảng 495 đồng/lít/kg – 2.212 đồng/lít/kg.Dù liên Bộ Công Thương – Tài chính cho hay, Quỹ BOG đã được chi ở mức khá cao nhưng xăng dầu là vốn đầu vào của tất cả hoạt động kinh tế. Bởi vậy, giá xăng dầu tăng sẽ thúc đẩy giá thành sản phẩm tăng theo. “Đặc biệt, đối với nhóm ngành vận tải, xăng dầu chiếm một phần rất lớn chi phí vận hành đối với mỗi DN.
Ngành vận tải sẽ chịu tác động nhiều nhất khi giá xăng dầu thay đổi” – thạc sĩ Tạ Việt Anh, Trưởng phòng Quản trị phục vụ, trường Đại học Kinh tế và Kinh doanh nhận định.Trước đó, trong văn bản gửi Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam đưa ra thống kê hết sức ảm đạm về tình hình kinh doanh vận tải 6 tháng đầu năm của thành viên hiệp hội. Tổng hợp chung cả 5 loại hình hoạt động vận chuyển hành khách, sản lượng chỉ đạt 20 – 30% so với trước giai đoạn dịch bệnh Covid-19 bùng phát. Trong đó vấn đề chi phí cho xe hoạt động không giảm theo doanh thu mà còn có chiều hướng tăng theo giá nhiên liệu.Ông Trần Hồng Phong – Giám đốc Công ty TNHH MTV Minh Hằng cho biết, trong 15 – 17 khoản mục chi phí của hoạt động vận tải thì xăng dầu chiếm tỷ lệ từ 30 – 35%. “Để hòa vốn thì phải đạt từ 60% hệ số ghế trở lên. Ví dụ xe 40 ghế, phải chở được 24 khách mới đạt. Nhưng thực tế, dù chỉ có từ 10 – 15 khách, hay ít hơn nữa xe vẫn phải chạy, vẫn phải đốt nhiên liệu” – ông Trần Hồng Phong phân tích.Đại diện một DN vận tải khác chuyên loại hình xe hợp đồng chia sẻ, dù ảnh hưởng so với sụt giảm hành khách là không bằng nhưng do tính chất cấu thành chi phí hoạt động cao nên việc xăng tăng giá cũng ít nhiều ảnh hưởng đến DN. “Cộng hưởng các vấn đề thì khó khăn lại chồng khó khăn. DN có thể bị “kéo chìm” bất cứ lúc nào” – vị này nói.
Các loại thuế trong xăng, dầu cao
Chia sẻ với phóng viên Kinh tế & Đô thị khi được hỏi về giải pháp kìm giá xăng, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam Nguyễn Văn Quyền nói: “Giá nhiên liệu từ đầu năm đến nay tăng cao đã tác động đến cấu thành chi phí vận tải. Đó là vấn đề chung, theo giá thị trường quốc tế. Về giải pháp, cần có ý kiến của Bộ Công Thương và Bộ Tài chính”.Theo chuyên gia kinh tế, thạc sĩ Tạ Việt Anh, hiện nay, Việt Nam có Quỹ BOG xăng dầu để điều chỉnh trong trường hợp có biến động lớn, đặc biệt là khi tăng đột ngột sẽ ảnh hưởng tới chỉ số kinh tế vĩ mô của quốc gia. Tuy nhiên, để linh hoạt trong quá trình điều hành giá, chuyên gia kinh tế này đưa ra phương án giảm biên độ số ngày tính giá trung bình (hiện nay biên độ tính là 15 ngày/lần) xuống còn 1 tuần/lần, như vậy cơ quan quản lý Nhà nước sẽ bám sát được với biến động của quốc tế và chủ động hơn trong việc xác định giá xăng dầu.Cũng tìm cách tháo gỡ, chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Ngọc Tú – giảng viên trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ lại cho rằng có dư địa để Nhà nước điều chỉnh, cân đối giá xăng, dầu trong nước tương đương với khu vực. Cụ thể, giá xăng dầu của Việt Nam hiện nay đang có cơ cấu giá thuế khá cao. Các loại thuế trong xăng dầu chiếm khoảng 50 – 55% nên có thể cân đối, điều chỉnh.“Ví dụ trong giá xăng dầu bán ra 15.000 đồng/lít thì giá phí và lệ phí chiếm một nửa” – TS Nguyễn Ngọc Tú nói và cho rằng, cũng cần bảo đảm chống lạm phát và giá nhiên liệu sát với tình hình thực tế.
Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), hiện chi phí logistics chiếm trên 20% trong GDP của Việt Nam, cao gấp 3 lần so với các nước tiên tiến, trong đó chi phí vận tải ô tô chiếm 60%. Lực lượng vận tải ô tô ở Việt Nam có hàng nghìn DN, HTX và hàng vạn hộ kinh doanh với số lượng phương tiện là trên 800.000 xe, hơn 1,2 triệu lao động.
Theo thống kê của Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, so với trước khi dịch Covid-19 bùng phát, xe khách tuyến cố định chỉ đạt khoảng 30% sản lượng, 50% phương tiện nằm bãi. Xe taxi có từ 70 – 80% phương tiện bỏ không vì thiếu khách; dịch vụ chở khách du lịch chỉ đạt 10 – 15% sản lượng. Xe buýt giảm sâu tới 41,5% lượng khách, tương ứng giảm 51,2% doanh thu.
